Tiếp nối hành trình phát triển di sản văn hóa bản địa qua cách tiếp cận đương đại thể nghiệm, vở diễn sân khấu đa ngành “Mã: Đường về hư vô” do dự án Lên Ngàn hợp tác cùng Nhà hát Tuồng Việt Nam được giới thiệu tại rạp Hồng Hà, 51A Đường Thành, Hà Nội mới đây.
Với 3 đêm công diễn, “Mã: Đường Về Hư Vô” đã để lại trong công chúng nhiều ấn tượng. Hơn cả một buổi biểu diễn, đó còn là một hành trình nghệ thuật mở – nơi khán giả và nghệ sĩ cùng song hành, cùng cảm nhận và khám phá.
Giám đốc nghệ thuật, nhà sản xuất Nguyễn Quốc Hoàng Anh cho biết, dự án nghệ thuật đa ngành “Mã: Đường về hư vô” lấy cảm hứng từ văn hóa tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, từ ký ức cá nhân và cộng đồng của xã hội ngày nay... Mục tiêu của dự án là khám phá, tái diễn các giá trị di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam theo cách tiếp cận hiện đại.
"Mã: Đường về hư vô" không phải là một hành trình để thoát khỏi, mà là sự trở lại – trở lại với ký ức, với tâm thức, với những giá trị bản thể bị lãng quên. Vở diễn khơi dậy sự hồi tưởng tập thể về tín ngưỡng tổ tiên, mối liên hệ giữa con người hiện đại với nguồn gốc văn hóa và sự cần thiết của việc giữ gìn sự linh thiêng cũng như sự gắn kết với gia đình, quê hương… trong một xã hội đang dịch chuyển không ngừng".
Trong hành trình tìm kiếm mạch nguồn văn hóa truyền thống để phản chiếu vào không gian đương đại của vở diễn, biên đạo múa Nguyễn Duy Thành đã lựa chọn múa Xuân Phả - một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của vùng đất Thanh Hóa làm một trong những chất liệu cốt lõi để tái hiện, suy tưởng và sáng tạo. Dự án còn kết hợp múa, âm nhạc, hình ảnh động và nghệ thuật thị giác, mở ra những đối thoại đa chiều giữa lịch sử - cá nhân - cộng đồng - tương lai.
Điểm độc đáo của tác phẩm là vũ đạo tuồng, múa Xuân Phả và nhạc điện tử techno nhằm hướng tới việc hỗ trợ, kết nối thế hệ nghệ sĩ trẻ với âm nhạc truyền thống… Thông qua ngôn ngữ múa, âm nhạc và hình ảnh, tác phẩm “Mã: Đường Về Hư Vô” đã đặt ra những suy tư về mối liên hệ giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, cũng như mối quan hệ giữa cá nhân, gia đình và tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên trong bối cảnh đời sống đương đại.
NSƯT Xuân Diệu, Nhà hát Chèo Việt Nam là người tham gia biểu diễn nhạc cụ trong vở “Mã: Đường về hư vô”. Ông cho biết, đưa vốn cổ vào nghệ thuật đương đại đòi hỏi kỹ thuật và sự tinh tế. Trong vở diễn nghệ sĩ tập trung xử lý từng tiếng nhị, tiếng đàn nguyệt, để khán giả nghe vẫn nhận ra âm hưởng chèo, hát văn, nhưng không hẳn là chèo, hát văn… Khi người nghệ sĩ phiêu sẽ đem đến cho khán giả cảm giác mới lạ, "đã tai"…
"Việc kết hợp nghệ thuật truyền thống với hơi thở hiện đại sẽ là chìa khóa để khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, tiếp cận và yêu mến văn hóa Việt. Cách tiếp cận này như một cầu nối, ban đầu thu hút người trẻ bằng sự pha trộn độc đáo, từ đó, họ khám phá và đi sâu hơn vào vẻ đẹp nguyên bản, tinh túy của văn hóa dân gian. Đó là con đường để di sản không chỉ tồn tại mà còn thăng hoa trong dòng chảy đương đại", NSƯT Xuân Diệu nhấn mạnh.
Thông qua sân khấu đương đại, vở diễn như một cách tiếp cận mới với di sản văn hóa, giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu và trân trọng hơn giá trị truyền thống.
“Mã: Đường về hư vô” sẽ tiếp tục hành trình giới thiệu tới công chúng tại thành phố Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2025.
