Sáng nay, hơn 102 nghìn thí sinh học sinh Hà Nội hoàn thành bài thi môn Ngữ văn, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT.
Đề thi lớp 10 môn ngữ văn của Hà Nội năm nay được đánh giá bám sát đề minh họa công bố trước đó. Nội dung đề thi gồm 2 phần. Phần I: Đọc hiểu và Phần II: Viết
Ngữ liệu được sử dụng trong đề thi là trích đoạn bài thơ Hạnh phúc (Giang Nam), ngữ liệu này nằm ngoài sách giáo khoa.
Trong phần (Đọc hiểu), đề thi yêu cầu thí sinh:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2 (0,5 điểm). Ghi lại ba từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha trong mười ba dòng thơ đầu.
Câu 3 (1,0 điểm). Bài thơ Hạnh phúc được viết vào tháng 11 năm 1975, sau ngày đất nước thống nhất. Hoàn cảnh ra đời đó giúp em hiểu những dòng thơ sau như thế nào?
“Phải ba mươi năm
Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố
Và mỗi hạt cát ở sân trường
Mới lấp lánh màu đỏ, màu xanh.”
Câu 4 (1,0 điểm). Phân tích tác dụng của việc lặp lại từ ngữ trong hai dòng thơ:
“Ôi được nhìn bằng trái tim phập phồng, lo lắng
Được nhìn bằng đôi mắt của trẻ con"
Câu 5 (1,0 điểm): Hạnh phúc có thể là những điều nhỏ bé, giản dị. Hãy chia sẻ một niềm hạnh phúc giản dị của mình và cho biết vì sao em trân trọng điều đó (trình bày khoảng 5-7 dòng).
Trong phần II: Viết (6,0 điểm), đề thi yêu cầu thí sinh:
Câu 1 (2,0 điểm)
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích năm dòng thơ cuối của văn bản Hạnh phúc được trích ở phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm)
Những năm tháng học tập dưới mái trường là quãng thời gian quý giá với biết bao niềm vui bên thầy cô, bạn bè,... Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm nhận được điều đó. Em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) trả lời câu hỏi: Làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui tuổi học trò?
Học sinh trung bình, khá có thể đạt 6.5 – 7 điểm
Theo phân tích của Thạc sĩ Lê Minh Thư, tổ trưởng Chuyên môn tổ Ngữ văn, trường THPT Hoà Bình - La Trobe - Hà Nội, đề thi làm trong 120 phút, đảm bảo tính hợp lý, vừa sức, nhưng yêu cầu học sinh cần làm chủ thật tốt thời gian để đạt được kết quả tốt.
Về mức độ phân hoá của các câu hỏi trong đề thi, theo thạc sĩ Lê Minh Thư, đề thi đảm bảo phân loại được học sinh, các câu hỏi với các mức độ nhận thức: nhận biết, thông hiểu, vận dụng.
Phần Đọc hiểu: câu 1 yêu cầu xác định thể thơ – đây là yêu cầu quen thuộc, học sinh có thể nhanh chóng đưa ra đáp án chính xác; câu 2 yêu cầu ghi lại các từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của cha – đây cũng là yêu cầu tương đối dễ dàng với học sinh; câu 3 với yêu cầu liên quan đến cách hiểu về nội dung câu thơ kết hợp với hoàn cảnh sáng tác của bài thơ – câu hỏi hay đánh giá được cả khả năng phân tích, cảm nhận và cả khả năng liên hệ, suy luận của học sinh.
Câu 4 với yêu cầu phân tích tác dụng của biện pháp lặp – học sinh dễ dàng chỉ ra, tuy nhiên để nêu được tác dụng ở phần này, các em cũng cần phải có cảm nhận sâu sắc; câu 5 với yêu cầu chia sẻ về một niềm hạnh phúc giản dị và lí giải – câu hỏi vừa sức, phù hợp với trải nghiệm và hướng đến giá trị nhân văn trong cuộc sống – HS có thể đưa ra những chia sẻ chân thành, phù hợp với lứa tuổi.
Phần Nghị luận văn học: yêu cầu viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích 5 dòng thơ cuối của văn bản Đọc hiểu – đoạn thơ 5 câu cuối đảm bảo dung lượng phù hợp, thuận lợi cho HS trong việc triển khai 1 đoạn văn 200 chữ - nội dung đoạn thơ dễ hiểu, HS có thể đưa ra những cảm nhận bình dị, đời thường – câu hỏi sẽ phân hoá ở điểm liên hệ với hoàn cảnh sáng tác của bài thơ để đưa ra lí giải sâu sắc trong câu thơ cuối “cái hạnh phúc nửa đời người ba mới gặp”.
Phần Nghị luận xã hội: Vấn đề nghị luận xã hội “làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui của tuổi học trò” - vấn đề có tính thiết thực, gần gũi, tuy nhiên sẽ là thách thức với HS khi đưa ra giải pháp sao cho thực tiễn, phù hợp, thể hiện nhìn nhận sâu sắc, chân thành.
Theo cô Minh Thư, với đề này, HS có học lực trung bình – khá có thể đạt 6.5 – 7 điểm, HS có học lực giỏi có thể đạt từ 8 điểm trở lên.
