Sáng 16-6, với sự đồng thuận của 100% đại biểu có mặt, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Đây là kết quả của quá trình làm việc khẩn trương, khoa học, dân chủ, thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, đồng thời tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp thống nhất trên toàn quốc.
Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp tập trung vào cụ thể hóa chủ trương sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương, hoàn thiện cơ sở hiến định đồng bộ cho việc thực hiện các nghị quyết của Đảng về cải cách tổ chức bộ máy. Nội dung sửa đổi, bổ sung gồm 5 điều, khoản (Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84, Điều 110 và Điều 111), đảm bảo tính ổn định, kế thừa và phù hợp thực tiễn, sau khi đã tiếp thu ý kiến xác đáng từ Nhân dân, đại biểu Quốc hội và các chuyên gia. Quá trình xây dựng Nghị quyết ghi dấu sự tham gia rộng rãi của hơn 280 triệu lượt ý kiến các tầng lớp Nhân dân, kết tinh trí tuệ tập thể, phản ánh ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới.
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được thông qua đã khẳng định bước cải cách lớn trong quản trị địa phương. Luật xác lập mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã), phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của từng cấp chính quyền, bảo đảm nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền cơ sở, nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành. Đặc biệt, Luật phân định rõ thẩm quyền giữa tập thể UBND và Chủ tịch UBND, trao thêm quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành, xử lý kịp thời công việc, không để ách tắc trong giải quyết thủ tục hành chính.
Luật cũng hoàn thiện tổ chức, hoạt động của HĐND và UBND theo hướng tinh gọn, hiệu quả, giữ nguyên số lượng đại biểu HĐND trong khung tối thiểu và tối đa, bổ sung quy định HĐND cấp xã có 2 Ban chuyên trách. Đồng thời, quy định cơ chế chuyển tiếp cho việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại các địa phương, đặc biệt là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, đảm bảo vận hành thông suốt, không gián đoạn kể từ ngày 1-7-2025.
Việc thông qua Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã tạo dấu ấn lịch sử trong cải cách thể chế, mở đường cho việc tinh gọn bộ máy, hiện đại hóa quản trị địa phương, khơi thông nguồn lực, phục vụ mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, vì hạnh phúc của Nhân dân. Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục ban hành các nghị quyết, văn bản hướng dẫn cần thiết để triển khai đồng bộ, hiệu quả các nội dung quan trọng này trong thực tiễn.
