Việc đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán; kỷ luật nghiêm minh, khuyến khích cán bộ lãnh đạo làm đơn xin thôi, xin từ chức khi không còn đủ uy tín; kịp thời miễn nhiệm, thay thế cán bộ bị xử lý kỷ luật, năng lực hạn chế.... Cách làm này đã tạo bước đột phá mới trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực. Năm qua, cấp ủy, Ủy ban Kểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hàng nghìn tổ chức đảng và đảng viên (tăng 12% về số đảng viên bị kỷ luật so với năm 2022). Nguyên nhân số vụ vi phạm phải xử lý, kỷ luật tăng một phần là do cán bộ lãnh đạo, quản lý trong cơ chế thị trường đã không giữ được mình, “tự diễn biến, tự chuyển hóa”; mặt khác công tác kiểm tra giám sát, điều tra xử lý ngày càng bài bản, đồng bộ.
Năm giữa nhiệm kỳ Đại hội XIII đã có 9 cán bộ diện Trung ương quản lý được cho thôi chức vụ, nghỉ công tác, bố trí công tác khác. Các địa phương cho từ chức, miễn nhiệm, bố trí công tác hơn 360 trường hợp sau khi bị xử lý, kỷ luật.
Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 19 cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Trong đó, lần đầu tiên 6 cán bộ bị xử lý kỷ luật do vi phạm trong kê khai tài sản, thu nhập. Điều này thể hiện công tác kiểm tra, thanh tra ngày kỹ càng hơn, cụ thể hơn.
Nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt lớn, nghiêm trọng, phức tạp được khởi tố, điều tra xử lý bài bản, thận trọng, nghiêm khắc không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhưng lại rất nhân văn.
Qua một năm giữa nhiệm kỳ Đại hội XIII, các cơ quan chức năng đã khởi tố mới, mở rộng điều tra nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, cả trong khu vực Nhà nước và khu vực ngoài Nhà nước, cả trong lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, những vụ việc tồn đọng, kéo dài. Các vụ án điển hình xảy ra tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB; các vụ án trong lĩnh vực đăng kiểm; Công ty AIC; Công ty Việt Á; Tập đoàn FLC; Tập đoàn Tân Hoàng Minh. Mới đây là vụ án xảy ra tại Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các cơ quan, đơn vị liên quan...Về công tác thu hồi tài sản tham nhũng, các cơ quan tố tụng đã tạm giữ, kê biên, phong tỏa, thu hồi được nhiều tài sản trị giá hơn 234.000 tỷ đồng; động viên, khuyến khích các đối tượng tự nguyện nộp lại tài sản chiếm đoạt, gây thiệt hại, có vụ thu hồi đạt 100%, như vụ án xảy ra tại Công ty Tân Hoàng Minh.
Điều dễ nhận thấy công tác thanh kiểm tra đã quyết liệt từ Trung ương tới địa phương. Chúng ta đau lòng khi thấy một số người từng là Uỷ viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng nhưng đã “không giữ được mình” để dẫn đến bị kỷ luật. Qua đó để thấy rằng “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Sự nghiêm minh này đã thay đổi tình trạng “trên nóng dưới lạnh”, khi mà các địa phương cũng tích cực vào cuộc. Sau mỗi lần Ủy ban kiểm tra Trung ương kết luận, ngay cả người vi phạm cũng nhận thấy đúng người, đúng vi phạm khuyết điểm nhung vẫn khoan dung, độ lượng. Các quyết định đưa ra đều chặt chẽ, bài bản, nghiêm song không hà khắc. Với tinh thần “xây để chống, chống để xây”. Đặc biệt rất hiếm cán bộ lãnh đạo, quản lý và các tổ chức đảng bị xử lý, kỷ luật khiếu nại. Nhiều người bị kỷ luật, khởi tố, điều tra đưa ra xét xử thật tâm trước Tòa xin lỗi Đảng, xin lỗi Nhân dân. Họ xin lỗi vì đã phụ lòng tin mà Đảng, Nhân dân đã tin tưởng giao phó.
Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn không ngừng, không nghỉ. Một số vụ trọng điểm còn đang tiếp tục làm, rõ đến đâu làm đến đó, từng bước thận trọng, khách quan...
Quan điểm nhất quán của Trung ương Đảng là làm một cách kiên trì, nhân văn, bài bản để người mắc khuyết điểm “tâm phục, khẩu phục”. Quy trình xử lý cán bộ sai phạm được thực hiện chặt chẽ, trước hết xử lý về mặt Đảng, đến xử lý về chính quyền và điều tra khởi tố theo quy định pháp luật. Với tinh thần giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe là chính giúp những ai đã chót “nhúng chàm” nhận ra lỗi lầm của mình. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng khẳng định: "Không thích thú gì khi kỷ luật đồng chí, đồng đội của mình, nhưng vì sự tiến bộ chung, vì để giáo dục người khác đừng đi vào "vết xe đổ", Trung ương buộc phải làm và yêu cầu các cấp cũng phải làm và làm rất công tâm, khách quan, bài bản, đúng kỷ luật của Đảng, pháp luật của nhà nước. Nghiêm minh nhưng nhân đạo, nhân ái".